Kondycja samochodu wpływa zarówno na prawdopodobieństwa wystąpienia wypadku, jak i jego skutki. Mówiąc o ochronie kierowcy i pasażerów, trzeba wziąć pod uwagę bezpieczeństwo czynne oraz bierne.
Bezpieczeństwo czynne to ogół rozwiązań i systemów, a także sposób ich działania, który zmniejsza ryzyko wystąpienia kolizji lub wypadku drogowego.
Należą do nich:
- rozwiązania wpływające na widoczność, czyli efektywność reflektorów, wielkość i kształt okien, lusterka zewnętrzne i wewnętrzne, wycieraczki szyb, urządzenia odmrażające szyby, ergonomiczne fotele i panel sterowania, który nie zmusza kierowcy do odrywania wzroku od drogi czy rąk od kierownicy. Istotne jest też postrzeganie pojazdu przez innych użytkowników drogi – uzależnione m.in. od świateł mijania, świateł do jazdy dziennej, a nawet koloru nadwozia.
- układ kierowniczy, zawieszenie i opony, zapewniające właściwą przyczepność do podłoża oraz właściwe kierowanie pojazdem.
- układ hamulcowy wraz z układami korygującymi (ABS) i wspomagającymi siły hamowania (BAS) oraz elementy systemu kontroli toru jazdy (ESP).
Bezpieczeństwo bierne odgrywa istotną rolę, gdy dochodzi do wypadku. To zespół cech i urządzeń pojazdu, których celem jest maksymalne zmniejszenie skutków zaistniałego zdarzenia, czyli:
- konstrukcja i kształt nadwozia – strefy kontrolowanego zgniotu, sztywna kabina pasażerska, tzw. klatka bezpieczeństwa, wzmocnienia boczne, elementy chroniące pieszego (kształt i konstrukcja maski i zderzaków, schowane klamki, składane lusterka),
- pasy bezpieczeństwa z napinaczami,
- poduszki i kurtyny powietrzne,
- pasy bezpieczeństwa, foteliki dla dzieci,
- zagłówki,
- pozostałe elementy, m.in.: łamana kolumna kierownicy, szyby klejone (dawniej hartowane), mocowanie silnika chroniące osoby w kabinie, sposób zamocowania pedałów sprzęgła, hamulca i przyspieszenia, odcięcie dopływu paliwa w momencie zderzenia, miękkie wykładziny deski rozdzielczej i pozostałych elementów wnętrza, użycie materiałów niepalnych.
Przedstawione powyżej elementy i urządzenia bezpośrednio lub pośrednio wpływają na bezpieczeństwo kierowcy i pasażerów. Dlatego niezwykle istotne jest, by działały prawidłowo.
Do najważniejszych elementów auta, które odpowiadają za bezpieczeństwo w ruchu, a są jednocześnie łatwe do regularnego kontrolowania przez kierowcę należą:
- opony – istotne jest kontrolowanie i utrzymywanie właściwego ciśnienia, kontrola zużycia czyli określenie głębokości bieżnika (polskie przepisy określają najmniejszą dopuszczalną głębokość na 1,6 mm), stosowanie opon sezonowych
- hamulce – istotne jest zwracanie uwagi czy auto podczas hamowania (szczególnie mocniejszego) nie ma tendencji do skręcania, czy pedał hamulca działa prawidłowo. Jeżeli pojawiają się nietypowe objawy (np. pulsowanie przed włączeniem się systemu ABS, opadanie bliżej podłogi, pojawiająca się większa sprężystość należy bezzwłocznie skontrolować układ hamulcowy
- światła – istotne jest kontrolowanie czy wszystkie lampy są sprawne, czy ustawiona jest prawidłowa wysokość świecenia świateł mijania (zbyt wysoko powoduje oślepianie kierowców z przeciwka, zbyt nisko zmniejsza zasięg widoczności drogi), czystość kloszy lamp (zabrudzenie drastycznie zmniejsza skuteczność oświetlania dogi). Nie mniej ważne są światła kierunkowskazów i hamulców.